Vivceloj

Vortserĉado - Legomoj

Vortserĉado: Legomoj- Trovu la Vortojn!

Trovu aliajn vortserĉadajn ludojn

Laboro - Parto 3

Laboro

Kapitalismo. Ekonomiko. Resistado.

Parto 3

AVERTO: ĉi tiu traduko estas nek ĝusta nek kompleta. Ĝi estas projekto por plibonigi mian esperanton. Se vi deziras korekti mian tradukon (originale angle) kontaktu min.

Vidu la Tutan Tradukprojekton

Forgesu Pri la Ekonomiko – Kio Pri Ni?

Kiam la ekonomiko fiaskas, politikistoj kaj publicistoj ploregas pri la sekvoj por la tipaj laborantaj familioj. Ili demandas krizajn rimedojn – ekzemple, doni milionojn da dolaroj el impostpagantoj al la bankoj kiuj ekspluatis "tipajn laborantajn familiojn" en la unua okazo. Kio fakte okazas?

Ni estas aldirataj ke niaj vivoj dependas je la ekonomiko, ke havi ĝin meritas ian ajn oferon. Sed por la plej parto de ni, doni tiun oferon estas ĉiam ofero por ni.

Kiam la ekonomiko fiaskas, karbofosadejoj ĉesas eksplodigi montarojn. Domkonstruantoj ĉesas faligi arbarojn por konstrui oficejojn kaj amasloĝdomojn. Fabrikejoj ĉesas verŝi malpurigaĵojn en riveron. Malliberejoj estas altrudataj liberigi malliberulojn. Policejoj ne povas aĉeti novajn armilojn. Registaroj ne toleras la elspezon por amasaresti kontestantojn.

Neeviteble, milionoj estas altrudataj el iliaj domoj kaj estos malsataj. Sed la problemo ne estas ke loĝejoj kaj manĝaĵoj ne ekzistas – la krizo ne kaŭzas tion, sed ĉar la sistemo daŭras funkcii.
Longa tempo antaŭ la ekonomika krizo, homoj estis altrudataj el siaj domoj dum konstruaĵoj restas malplenaj kaj la homoj malsatas dum la manĝaĵoprovizoj putras. Se pli homoj malsatas dum krizoj, la kaŭzo ne estas ŝanĝo pro niaj produktaj kapabloj, sed simple unu plu ekzemplo de la maniero kiel niaj societoj ĉiam malracie disdonas rimedojn.

Kiam laborantoj strikas, vi povas vidi iom de la samaj rezultoj kiel dum la krizo. Ili eble malsatas, sed si povas ankaŭ krei novan konscion pri siaj potencoj dum si renkontas unun al la alia ekster la limoj de ĉiutaga laboro. Tiam, subite, societo rimarkas ilin. Iam ili fondas novajn kolektivajn projektojn kaj manierojn por fari decidojn. Iam, ili ankaŭ kaperas siajn laborejojn kaj uzi ilin por fari agadojn preter la logiko de profito kaj konkurado. Same al studentaj okupacioj.

Tial, eble la vera problemo estas ke krizoj kaj strikoj ne faras sufiĉe. Dum la ekonomiko regas niajn vivojn, ia interrompo estos tre malfacila ĉe ni; sed se nenio neniam paneas, eĉ tio ne donus al ni la vivojn de niaj sonĝoj.

Kaj ĉu ni ja aŭ ne pretas por ŝanĝo, ĉi tia vivmaniero ne daŭras eterne. Kiu povas kredi ke ni faras korekte dum poluado mortigas milojn da specioj kaj degeliĝas la polusajn glaĉerojn. Kontraŭ mondplivarmiĝo kaj nuklea milito, homoj eltrovis du manierojn por mortigi homojn. Tiu ne ŝajnas tiel firma!


Se ni deziras daŭri unu plu jarcento, ni bezonas reesplori la mitologion kiun subtenas nian nuntempan manieron por vivi.

Vidu la Tutan Tradukprojekton

Reuzado

Laboro - Parto 2

Laboro

Kapitalismo. Ekonomiko. Resistado.

Parto 2

AVERTO: ĉi tiu traduko estas nek ĝusta nek kompleta. Ĝi estas projekto por plibonigi mian esperanton. Se vi deziras korekti mian tradukon (originale angle) kontaktu min.

Vidu la Tutan Tradukprojekton

 i. Laboro

Kio efektive estas laboro? Ni povas difini ĝin kiel agadon por nur akiri monon. Sed ĉu sklava laboro kaj sensalajraj staĝoj ankaŭ estas laboro? Ni povas difini ĝin kiel agadon kiu amasigas monon por iu, sendistinge se tio profitas la ulon kiu faris la laboron. Sed ĉu tio signifas ke kiam oni komencas gajni monon pro agado, ĝi fariĝas laboro, eĉ se ĝi estis amuzaĵo antaŭe? Eble ni povas difini ĝin kiel agadon kiu prenas pli el ni ol ĝi donas al ni, aŭ estas regata per ekster rimedoj.

Aŭ eble ni povas nur kompreni kio estas laboro per pensanta pri la kunteksto kiun ĝi okazas. En "diversa" mondo, io komuna konektas nin: ni ĉiuj estas regataj per la merkato, kristano aŭ islamano, komunisto aŭ konservemulo, en San Paŭlo aŭ San Antonio, vi eble bezonas uzi la plej grandan parton de via vivo komercanta via tempo por mono, aŭ altrudas al iu fari ĝin anstataŭe, aŭ suferas la sekvojn.

Kion ni povas fari? Se vi rifuzus, la ekonomio ja daŭras sen vi; ĝi ne necesas vin, same kiel la milionoj da senlaboruloj, kaj esti malsata sen kialo ne meritas. Vi povas aliĝi kooperativo sed vi konfrontos la samajn insistadojn de la merkato. Vi povas iri pordo al pordo kaj lobii kaj protesti por sklavaj laborantoj, sed se vi ja atingas reformojn, ili – kiel vi – ankoraŭ bezonas labori, ĉu ĉe sindikatismaj fabrikejoj aŭ neregistaraj organizaĵoj. Vi povas iri nokte kun nigra masko survizaĝe kaj frakasi fenestrojn ĉe la butika centro sed la venonta tago, vi bezonos ejon por aĉetumi. Vi ja povas gajni eĉ milionoj da dolaroj kaj ankoraŭ laboras ekscese nur resti vian pozicion kontraŭ aliaj homoj. Eĉ se laborantoj renversis registarojn por fondi komunistajn utopiojn, si fine trovis sin laborantaj refoje – se ili estis bonŝancaj.

Eble ĉi tio ŝajnas ke laboro estas neevitebla, ke nenia rimedo ekzistas por ŝanĝi la strukturon de niaj vivoj. Tio taŭgas la homojn kiuj profitas el ĉi tia afero: ili ne bezonas pruvi ke ĉi tio estas la plej bona sistemo se ĉiuj pensas ke ĝi estas la sola ebla sistemo. Ĉu vivo estis ĉiam tiele?


Nun, tamen, eĉ la estonteco de la ekonomio estas malklara.

Vidu la Tutan Tradukprojekton

Vortserĉado - Fruktoj

Vortserĉado: Fruktoj - Trovu la Vortojn!

Trovu aliajn vortserĉadajn ludojn

La Novaĵoj

Laboro - Parto 1

Laboro

Kapitalismo. Ekonomiko. Resistado.

Parto 1

AVERTO: ĉi tiu traduko estas nek ĝusta nek kompleta. Ĝi estas projekto por plibonigi mian esperanton. Se vi deziras korekti mian tradukon (originale angle) kontaktu min.

Vidu la Tutan Tradukprojekton

Kiam ajn, ni povas ĉesi paganta lupagon, hipotekon, impostojn; ili estus senpovaj se ni ĉiuj ĉesas samtempe. Kiam ajn, ni povas ĉesi iranta laborejon aŭ lernejon – aŭ, iras tien kaj rifuzas obei ordojn aŭ eliri, eble uzas ilin kiel komunumajn areojn. Kiam ajn, ni povas tondi niajn legitimilojn, bruligi monon, forĵeti niajn monujojn, kaj krei kunhelpajn asociojn por kaj krei kaj disdoni ĉiujn kiujn ni bezonas.

*

Kiam mia laborperiodo tedas min, mi pensas pri ĉi tiaj aferoj. Ĉu mi pensas tiel sole? Mi povas imagi la kutimajn kontraŭargumentojn, sed oni ja povas certi ke se ĉi tio okazus ie en la mondo, ĉiuj aliĝus rapide – pensu pri la nekompreneblaj manieroj kiujn ni vivas niajn vivojn. Kio necesas por ĉi tio okazi? Kie ni povas iri por renkonti homojn kiuj ne nur malamas siajn laborojn sed pretas por finfine ĉesi laboro?

I. La Okupacio

Okupacio. Kiam oni aŭdas tiun vorton, eble oni pensas pri rusaj tankoj en la stratoj en orienta eŭropo, aŭ usonaj soldatoj maltrankvile patrolantaj malamikaj ejoj en la mezoriento.

Sed okupacio ne estas ĉiam tiel evidenta. Iam, okupacioj daŭras post la tankoj ne plu necesas. La tankoj povas iri armilejon se la konkeritaj memoras ke la tankoj povas reveni iam ajn – aŭ agi kiel la tankoj estas ankoraŭ tie, forgesanta kial ili faras do.

Kiel oni rekonas okupacion? Historie, okupacitaj homoj devis pagi tributon al siaj okupaciantoj aŭ doni ian servon. Tributo estas ia lupago por nur vivi sur siaj landoj; kaj pri la servo – nu, kio estas via okupacio? Kio okupas vian tempon? Laboro, eble, aŭ du – aŭ preparanta por laboro, aŭ resaniĝanta pro laboro, aŭ serĉanta por laboro. Vi bezonas tiun laboron por pagi lupagon aŭ hipotekon kaj tiel plu – sed ĉu la konstruaĵo kiu vi loĝas, estis konstruita de homoj kiel vi mem, homoj kiuj bezonis pagi siajn lupagojn ankaŭ? Same kiel vi bezonas gajni monon por aĉeti aliajn produktaĵojn – vi kaj aliaj homoj kiel vi faris ilin, sed vi devas aĉeti ilin el firmoj kiuj dungas vin, firmoj kiuj nek pagas al vi la tutan kvanton kiun vi gajnis por ili nek vendas iliaj produktaĵoj tiom kiom kostas ilin por produkti. Ili gajnas tamen!

Niaj vivoj estas okupataj teritorioj. Kiu regas la rimendojn en via komunumo, kiu formas la komunumon kaj la pejzaĝon ĉirkaŭ ĝi, kiu kontrolas vian horaron ĉiutage kaj ĉiumonate? Eĉ se vi estas memdungata, ĉu vi estas la ulo kiu decidas kion vi bezonas fari por gajni monon? Imagu vian ideon de feliĉo – ĉu tio ŝajnas suspekte kiel la utopioj oni vidas en reklamoj? Ne nur nia tempo sed ankaŭ niaj aspiroj, nia sekseco, niaj moraloj, eĉ nia kompreno de kio esti homo signifas – ĉi tiuj estas okupataj, ŝangitaj laŭ la kaprico de la merkato.

Kaj ni ne estas la sola teritorio kiu estas okupata. La nevidebla okupacio de niaj vivoj similas al la milita okupacio de areoj ĉe la limoj de ĉi tiu tero, kie pafiloj kaj tankoj ankoraŭ necesas por asertas la rajtojn de bienposedantoj kaj la libereco de korporacioj komerci spite al la malamikaj loĝantoj – iom el tiuj kiuj memoras vivon sen lupago, salajroj aŭ manaĝeroj.

Tiaj homoj eble ne estas tiel malsimilaj al vi mem, malgraŭ kreskanta en kaptiteco. Eble en la oficejo de la manaĝero, aŭ en la oficejo de la karier-konsilisto, kiam ajn iu provis havi vian atenton kaj vi ne faris do, vi ja estis riproĉita por esti okupata. Sed antaŭ ni komencas krei planoj kaj akrigantaj lancoj, ni rigardos pli atenteme ĉe kion ni alfrontas.

Vidu la Tutan Tradukprojekton

Sendomaj Homoj